บทความ

จักรยานสาธารณะ - เติบใหญ่ไปทั่วโลก

คลอง ถนน บาทวิถี ของใคร?

เมื่อ ๒๐ ปีเศษ ผมได้ริเริ่มก่อตั้งชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทย โดยต้องการผลักดันให้เกิดสังคมจักรยานขึ้นในเมืองไทย ทั้งนี้เพื่อลดการ ใช้พลังงาน ประหยัดค่าใช้จ่าย ลดปัญหาจราจร เพิ่มความน่าอยู่ของเมือง และเพิ่มระดับสุขภาวะของชุมชน ตลอดไปจนถึงลดปัญหาสภาวะโลกร้อนในขณะที่ผู้คนในสมัยนั้นยังไม่รู้จักคำนี้เสียด้วยซ้ำ

มติชน  19 สิงหาคม 2555

ความจำสั้น..

จริง....เพราะจำไม่ได้แล้วว่าไปไงมาไงถึงเกิดชมรมจักรยานเพื่อสุขภาพแห่งประเทศไทยขึ้นมาได้

นครและเมืองต่างๆครอบคลุมพื้นที่เพียงร้อยละ 2 ของพื้นที่โลกทั้งหมด แต่รับผิดชอบต่อการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เป็นตัวการทำให้เกิดสภาวะโลกร้อน ถึงร้อยละ 70 ตามข้อมูลขององค์การสหประชาชาติ ขณะนี้มนุษย์เราร้อยละ 59 อาศัยอยู่ในเขตเมือง ในประเทศที่กำลังพัฒนา ร้อยละ 81 ของประชากรเป็นชาวเมือง และตัวเลขเหล่านี้กำลังสูงขึ้นทุกวัน

ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ มีคนใช้จักรยานมากมาย ซึ่งเมื่อมีจักรยานมากโอกาสหายก็มีมากตามไปด้วย  ได้เคยมีงานวิจัยเกี่ยวกับจักรยานหาย แล้วพบว่าการกลัวจักรยานหายทำให้คนใช้จักรยานน้อยลง  และมักหันไปใช้จักรยานราคาถูกคุณภาพต่ำมากขึ้น  รวมทั้งพบด้วยว่าคนเนเธอร์แลนด์ที่ใช้จักรยานให้ความสำคัญกับมาตรการการป้องกันจักรยานหายอย่างมาก   ดังนั้นหากต้องการส่งเสริมการใช้จักรยานให้สำเร็จก็จำเป็นต้องมีระบบที่จอดจักรยานที่ดีและปลอดภัย

พวกเราทุกคนสมัยยังเรียนหนังสืออยู่ชั้นประถมจะถูกครูอบรมสั่งสอนว่า เวลาจะข้ามถนนให้ไปข้ามที่ทางข้ามถนนหรือที่ทางม้าลาย เพราะจะสะดวกและปลอดภัยกว่าการเสี่ยงวิ่งตัดรถข้ามถนนเอาเอง ยิ่งถ้าเป็นเด็กๆทักษะการตัดสินใจยังไม่ดีพอ หากตัดสินใจผิดก็จะโดนรถทับตายเอาง่ายๆ  ฉะนั้นต้องหัดให้เป็นนิสัยที่จะไปข้ามถนนที่ทางม้าลาย

ส่วนใครที่โตแล้วนิสัยจะเปลี่ยนไปเป็นการข้ามถนนตามอารมณ์ นั่นก็ขึ้นกับการอบรมที่ได้มา รวมทั้งความจอแจของยวดยานในขณะนั้นด้วยว่ามากหรือน้อยแค่ไหน ถ้ารถไม่เยอะ นานๆมาหนึ่งคัน ผมเดินทางไปหลายประเทศทั่วโลก ก็เห็นเขาข้ามกันตามอารมณ์กันอยู่เป็นปกติวิสัยเหมือนกัน

ทางเดินที่เดินได้นี้  ผมไม่ได้หมายถึงทางเดินหรือทางเท้าที่ลุกขึ้นมาเดินเองได้ เพราะนั่นเป็น
หนังการ์ตูน ซึ่งจะจินตนาการอย่างไรก็ได้ แต่ผมหมายถึง “ทางเดิน” หรือ “ทางเท้า” ที่ผู้คนใช้เดินได้

เอ๊ะ! มีด้วยหรือ ทางเดินที่เดินไม่ได้ บางคนอาจถาม...

รถติด เหม็นควันจากท่อไอเสียรถยนต์ เสียงดัง ฝุ่นเยอะ อากาศร้อน แสบตา เวียนศีรษะ ง่วงเหงาหาวนอน อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย หงุดหงิดง่าย ขี้โมโห เครียด...

ที่กล่าวมานี้เป็นปัญหาที่คนกรุงเทพฯ พบเจออยู่ทุกวัน ส่วนคนในจังหวัดอื่นๆ เช่นเชียงใหม่ สระบุรี ชลบุรี สงขลา ฯลฯ จะต้องเผชิญในอีก ๑๐-๑๕ ปีข้างหน้า ผู้คนทุกระดับตั้งแต่นักเรียน นักการเมือง ตลอดจนนักวางแผนและนักบริหารระดับผู้ว่าราชการกรุงเทพฯ ต่างกล่าวถึงปัญหานี้แทบจะทุกเวลาหลังอาหาร